AMONIAK  (NH3)

Amoniak jest bezbarwnym, silnie trującym gazem o ostrym „gryzącym” zapachu. Wywołuje przykre pieczenie w gardle, ślinotok, nudności, łzawienie i ból głowy. Przy dużych dawkach może spowodować nieodwracalne zmiany w organizmie np. utrata wzroku, zmiany w płucach.

Pierwsza pomoc: 

  • poszkodowanego należy wynieść ze skażonego środowiska;
  • zdjąć skażoną odzież, ciepło okryć;
  • zapewnić dopływ świeżego powietrza;
  • przy zatruciu dróg oddechowych usunąć śluz z jamy ustnej i gardła;
  • ułożyć poszkodowanego na boku, zapewnić bezwzględny spokój i bezruch
    (groźba obrzęku płuc nawet do 48 godz.);
  • przy zatruciach drogą pokarmowa podawać rozcieńczony roztwór kwasu
    octowego, sok z cytryny lub wodny roztwór kwasu cytrynowego, mleko;
  • skażone oczy płukać pod bieżącą wodą około 15 minut przy podwiniętych
    powiekach;
  • skórę zmywać 15 minut dużą ilością bieżącą wody;
  • wezwać lekarza, przewozić chorego tylko w pozycji leżącej;
  • w przypadku gdy istnieje prawdopodobieństwo utraty przytomności, poszkodowanego transportować w pozycji bocznej ustalonej.  

CHLOR (Cl)
 
Chlor jest gazem silnie trującym i żrącym. Działa głównie na drogi oddechowe i skórę. Tworzy ciężki, ścielący się obłok o żółtym zabarwieniu. Wywołuje podrażnienie błon śluzowych oczu, gardła i górnych dróg oddechowych. Powoduje łzawienie, kichanie, ślinotok, kaszel i obrzęk płuc. Może doprowadzić do śmierci. 
 
Pierwsza pomoc:

  • poszkodowanego wynieść za skażonego środowiska;
  • zdjąć skażoną odzież, ciepło okryć, ułożyć wysoko i zapewnić spokój;
  • w razie zatrzymania oddechu stosować oddychanie „usta – usta”, jeżeli jest taka możliwość zastosować aparat oddechowy z tlenem;
  • skażoną skórę zmywać obficie wodą z mydłem i przykryć jałowym opatrunkiem – nie nakładać opasek oparzeniowych;
  • oczy płukać dużą ilością bieżącej wody przy odwiniętych powiekach;
  • wezwać lekarza, transport jest możliwy jedynie w pozycji leżącej;
  • w przypadku gdy istnieje prawdopodobieństwo utraty przytomności, poszkodowanego transportować w pozycji bocznej ustalonej.

CHLOROWODÓR (HCl)
 
Chlorowodór jest bezbarwnym gazem o duszącej woni, dymiący w wilgotnym powietrzu. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie wydzielając przy tym znaczną ilość ciepła i tworząc mocny kwas chlorowodorowy (kwas solny).
 
Objawy zatrucia przewlekłego - uszkodzenie szkliwa zębów, zapalenie spojówek, przewlekłe zapalenie spojówek. Częsty kontakt z roztworem wodnym może wywołać zmiany zapalne skóry. 
 
Pierwsza pomoc

Zatrucie inhalacyjne: 

  • wynieść poszkodowanego ze skażonego środowiska;
  • ułożyć w wygodnej pozycji półleżącej lub siedzącej, zapewnić spokój i całkowity bezruch (wysiłek może spowodować obrzęk płuc);
  • chronić przed utratą ciepła;
  • podawać tlen do oddychania;
  • natychmiast wezwać lekarza.

Skażenie skóry: 

  • zdjąć skażoną odzież i obficie zmywać skórę wodą bieżącą;
  • nie stosować środków zobojętniających (alkalizujących);
  • na oparzenia założyć jałowy opatrunek;
  • wezwać lekarza. 

Skażenie oczu: 

  • oczy płukać obficie wodą przez 15 minut;
  • konieczna pilna pomoc okulistyczna w każdym przypadku skażenia oczu;

Zatrucie drogą pokarmową: 

  • nie wywoływać wymiotów;
  • podać do picia białka jaj kurzych albo mleko;
  • nie podawać nic innego doustnie;
  • w każdym przypadku transport do szpitala pod nadzorem lekarza.